سدهایی که سدِ سیل نمی شوند
تاریخ انتشار: ۱۹ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۱۸۸۸۲۰
ایسنا/لرستان تکرار سالانه سیل در استانی مانند لرستان به دلیل نبود زیرساختی همانند سدهای متعدد در سرشاخههای حوضههای دز و کرخه، مقابله و مدیریت این موضوع را بیش از پیش به چالش کشیده است.
در سیلهای سال ۹۸ که در فروردین و اسفندماه در لرستان به وقوع پیوست بالغبر ۱۵ هزار میلیارد تومان به زیرساختها و بخشهای خسارت وارد شد، خساراتی که به گفته خیلیها با افتتاح سدهای در دست اجرا و یا مطالعه میتوانست خیلی خیلی کمتر باشد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
لرستان به واسطه قرارگیری در کانال بحران، همواره یا با خشکسالی و یا سیل و طغیان رودخانهها روبروست و نکته قابل توجه اینکه سهم استان در سدسازی در مقایسه با کشور عدد بسیار ناچیزی است.
پس از این خسارات و خاطرات تلخ بهار ۹۸ که در ذهن مردم لرستان همچنان زنده و پابرجاست، انتظار میرفت سدهایی همچون کمندان، عالی محمود، تاج امیر، معشوره، چول هول، مخمل کوه، مادیان رود، شهید بروجردی و چندین سد دیگر استان آبگیری، اجرا و یا مطالعات آنها به سرانجام برسد ولی ...
با احداث سدهای تاخیری میتوان از آسیبها و خسارات جلوگیری کرد
در این خصوص علی میرزایی، کارشناس ارشد مدیریت بحران به ایسنا گفت: جاری شدن سیل و روانآب برای لرستان که در برخی سالها با خشکسالی دست و پنجه نرم میکند یک فرصت محسوب میشود.
وی افزود: با ذخیرهسازی آب حاصل از روانآبها بخشی از نیاز آبی لرستان تامین خواهد شد ولی هر سال شاهد هدررفت میلیونها مترمکعب آب در استان هستیم.
میرزایی با تاکید بر اینکه با احداث سدهایی مانند چولهول، مادیان رود و ... در پایین دست رودخانه وحشی کشکان سالانه میتوان بخشی از آب را مهار و در بخشهای شرب و کشاورزی استفاده کرد.
این کارشناس ارشد با بیان اینکه رویداد طبیعی سیل قابل مدیریت است، افزود: لرستان به عنوان یکی از استانهای متاثر از تغییر اقلیم درسالهای اخیر با سیلابهای ویرانگری مواجه بوده است؛ سیلابهایی که بخشی از تخریبهای آن با انجام اقداماتی همچون لایروبی کانالها و افزایش آبخیزداری قابل مدیریت بود اما آسیبهای بسیاری برجای گذاشت.
وی در ادامه اظهار کرد: در میاندست با احداث سدهای تاخیری میتوان از آسیبها و خسارات جلوگیری کرد. این سدها به هم رسیدن آب رودخانههای مختلف را به تاخیر میاندازد. بهطور مثال اگر رودخانهها ۱۰ سرشاخه دارند، سه سرشاخه اول جاری میشوند، ساعتی بعد چند سرشاخه دیگر و ساعتی بعد سرشاخه دیگر جریان پیدا میکنند و این روند ادامهدار میشود تا یکدفعه همه جریانها به هم وصل نشوند.
این کارشناس مدیریت بحران گفت: در کنار اینها یکی از بزرگترین مزایای سدها، ذخیره آب مازاد در طول دوره مرطوب و بارندگی است که با این آب مازاد میتوان سبب رونق بخش کشاورزی و جلوگیری از بروز خشکسالی هنگام خشکی و کمبود بارندگی شد.
میرزایی تصریح کرد: تخمین زده میشود تا سال ۲۰۲۵ میلادی بیش از۸۰ درصد از تولیدات بخش کشاورزی به صورت آبی و به کمک سدها و مخازن صورت گیرد و سدها و مخازن ساخته شده برای ذخیره آب مازاد در طول دوره مرطوب میتواند برای آبیاری زمینهای خشک استفاده شود.
بحث امنیتی و اجتماعی ما آب پایدار است
در خصوص ضرورت بهرهبرداری هر چه سریعتر از سدهای لرستان، یاسر اکبریان مدیرعامل آبفای استان در گفتوگو با ایسنا گفت: سد مخملکوه جز پروژههای اضطرار قرار داده شده است ولی باید قبول کرد سدسازی یک پروژه آبرسانی نیست که بگوییم با شش ماه فعالیت به سرانجام برسد.
وی افزود: در لرستان محل پایداری برای تامین آب شرب نداریم؛ در صورتی که همین سدها میتوانند خیلی در این بخش کمک حال ما باشند.
اکبریان اضافه کرد: سد آبسرده بروجرد، مخملکوه خرمآباد، حوضیان و کمندان باید هر چه سریعتر عملیاتی شوند.
مدیرعامل آبفای استان بیان کرد: استانهای دیگر مانند اصفهان و همدان که مشکل بارندگی دارند مشکل آب شرب ندارند چون سد دارند و آب پایدار.
این مسئول گفت: متأسفانه استان ما در این زمینه خیلی عقب افتاده است و الان سدسازی اصلا منسوخ شده و ما تازه شروع کردیم به سدسازی.
وی یادآور شد: نکته مهم دیگر اینکه سدها در بحث سیلاب نیز موثر هستند سیلابهایی با بازگشت ۲۰ ساله یا ۵۰ ساله یا ۱۰۰ ساله.
اکبریان گفت: الان بحث امنیتی و اجتماعی ما آب پایدار است که در سطح استان نداریم، یا باید از آب چاه استفاده کنیم یا چشمه و این موضوع باید به صورت ریشهای حل شود.
افتتاح سدها تحول عظیمی در لرستان ایجاد میکنند
همچنین مهدی پازوکی مدیرکل مدیریت بحران لرستان در گفتوگو با ایسنا گفت: ما یک موضوع داریم که گلایه نماینده، مسئولان ارشد، کارشناسان فنی و همه مطالبهگران است و آن هم خروج روان آبها است.
وی ادامه داد: سالانه میلیونها متر مکعب روان آب از استان خارج میشود که اگر بتوانیم جلوی این روان آبها را بگیریم که راه آن هم ایجاد سد است هم بحث تقویت منابع آب زیرزمینی را داریم هم از وقوع سیلابهایی که با توجه به تغییر اقلیم انجام میشوند؛ جلوگیری میکنیم.
پازوکی اضافه کرد: با این کار ذخیره آبی برای بحث محصولات کشاورزی خواهیم داشت.
این مسئول بیان کرد: پایه استان ما بیشتر محصولات کشاورزی است، چراکه ما در بخش صنعت پیشرفت زیادی نداشتیم و الان بیشتر و غالب محصولات و اشتغال روستاییان ما بر پایه کشاورزی، شیلات، دامداری و امثال آن است.
مدیرکل مدیریت بحران لرستان افزود: سدها میتوانند در اقتصاد استان خیلی مؤثر باشند و برای استانی مانند لرستان که پایه اشتغال روستایی آن کشاورزی است و از این سیلابها جلوگیری و روان آبها را در استان نگهداری کرده و تحول عظیمی در استان ایجاد کند.
دو سد کمندان و تاج امیر آماده آبگیری هستند
داریوش حسننژاد مدیرعامل شرکت آب منطقهای لرستان نیز در این خصوص گفت: سدچول هول برای پلدختر، ده پهلوان و تاج امیر در دلفان، سد آبسرده برای بروجرد، سد مخملکوه برای خرمآباد، سد ماربره برای دورود و سدکمندان برای تأمین آب شرب پایدار دو شهرستان ازنا و الیگودرز در نظر گرفته شده است.
وی بیان کرد: خوشبختانه در دو سال اخیر شاهد جهش خوبی در اعتبارات بخش آب بودهایم، در حال حاضر شرکت آب منطقهای لرستان مجری ۲۶ طرح شامل ۴۱ پروژه از قبیل سدها و ایستگاههای پمپاژ و خطوط انتقال آب است.
مدیرعامل شرکت آب منطقهای لرستان افزود: دو سد کمندان و تاج امیر آماده آبگیری هستند و ۱۱ مورد از پروژههای در دست اجرای شرکت جزء مصوبات سفر ریاست جمهور هستند که هم در بحث اعتبارات و هم انتظارات دولت تحقق یافتهاند.
ضرورت تکمیل سدهای چول هول و بن لار
سیدحمیدرضا کاظمی نماینده مردم پلدختر و معمولان در مجلس شورای اسلامی نیز در گفتوگو با ایسنا اظهار کرد: مطالعات اولیه سد چول هول تمام شده و مطالعه شناخت آن با دستور وزیر در حال اجراست.
وی ادامه داد: تلاش ما این است که مطالعه این سد را به سمتی ببرند که بتوانیم ماده ۲۳ آن اخذ تا امسال در بودجه قرار بگیرد.
کاظمی اضافه کرد: ماده ۲۳ یعنی مجوز کار اجرایی، امسال تلاش ما این است که مطالعه شناختی این سد مقداری جلو برود تا اینکه ماده ۲۳ آن را بگیریم.
کاظمی در خصوص سد دیگر این شهرستان تصریح کرد: مطالعه سد بن لار را به آبنیرو تهران دادیم چون واقعاً در توان استان نیست که بتواند مطالعه سد را کامل انجام دهد.
وی افزود: اعتباری که برای سد در لرستان وجود دارد محدود است لذا آنرا با توجه به پیگیری که از طریق وزیر داشتیم به آب نیرو دادیم که انجام شود.
نماینده مردم پلدختر و معمولان در مجلس شورای اسلامی در ادامه گفت: ما در رابطه با تأمین منبع آب شرب پایدار برای شهر احساس خطر کردیم به همین دلیل اصرار به تکمیل سدهای چول هول و بن لار داریم.
وی بیان کرد:۸۰ هزار نفر جمعیت شهرستان پلدختر منبع پایدار آب شرب ندارند و انتظار میرود در ساخت و تکمیل این سدها تسریع شده تا حداقل آب پایدار برای شرب مردم داشته باشیم.
مطالعات سدهای مورد نیاز لرستان هر چه سریعتر تکمیل شود
احمدرضا دالوند معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری لرستان نیز در این خصوص به ایسنا گفت: سدهایمان دو دسته هستند، یک سری سدهایی بوده که در حال مطالعه هستند که آنها را به صورت جدی پیگیری کردیم.
وی افزود: با همراهی استاندار لرستان در وزارت نیرو پیگیر بحث سدها بودیم که مصوب شد اعتباری برای تکمیل مطالعات نیمهتمام برخی سدهای استان در اختیار ما قرار گیرد.
دالوند اظهار کرد: اول باید مطالعات سدها تکمیل شود بعد مجوز ماده ۲۳ بگیرند؛ نیاز است هر چه سریعتر این مطالعات تکمیل شود و سدهایی که مورد نیاز استان هستند به سیکل عملیات اجرایی بروند.
این معاون استاندار ادامه داد: یک تعداد سدهایی نیز داریم که عملیات اجرایی آنها شروع شده، البته سدها نیز دو دسته هستند سدهایی که با هدف آب شرب هستند و دیگری با هدف تأمین آب کشاورزی و کنترل سیلابهاست که البته این سدها به نظر من همه در بحث کنترل سیلاب ها میتوانند خیلی کمک کنند، یعنی چند منظوره هستند هم کنترل سیلاب، هم تأمین آب شرب و هم تأمین آب کشاورزی است.
دالوند گفت: امسال بارش های بی نظیری در سطح استان داشتیم و خیلی از شهرهای بالای ۴۰۰ میلیمتر بارش داشتند که این مهم کمتر در کشور اتفاق افتاده است ولی در فصول گرم سال مشکل آب کشاورزی و شرب داریم که این سدها میتواند به تأمین آب کشاورزی، شرب و کنترل سیلاب ها کمک کند.
وی تصریح کرد: برای فعالیت مجدد سد تاج امیر نورآباد، معشوره، آب سرده بروجرد، مخملکوه خرم آباد و بختیاری پیگیری کردیم و باید خیلی سریعتر تکمیل شوند. به واسطه این سدها میتوانیم سیلاب را کنترل و نه تنها کنترل کرده بلکه آن را به نقطه قوت تبدیل کنیم یعنی از همان آبی که کنترل میکنیم میتوانیم نیز در بخش شرب و کشاورزی استفاده کرد.
به گزارش ایسنا، بهرهبرداری هر چه سریعتر از سدهای در دست مطالعه و اجرای لرستان مطالبهای عمومی بوده که امید میرود با پیگیری مسئولان ذیربط انجام شود که با این کار هم مانع وقوع سیلابهای خسارت زا شده و هم ذخیره آب مطمئنی مردم استان داشته باشند.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی اقتصادی شرکت آب منطقه ای لرستان مجلس شورای اسلامی مدیریت بحران لرستان شهرستان پلدختر استاندار لرستان سد مخملکوه استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی شهرستانها استانی فرهنگی و هنری استانی ورزشی اخبار اجتماعی خوزستان استانی علمی و آموزشی كرمانشاه استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی شهرستانها استانی فرهنگی و هنری مدیریت بحران چه سریعتر کنترل سیلاب آب کشاورزی روان آب ها آب پایدار ایسنا گفت تأمین آب سیلاب ها ذخیره آب تاج امیر چول هول ماده ۲۳ آب شرب
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۱۸۸۸۲۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
طالبان در سیلاب هم آب را به ایران بست | چانهزنی بر سر آب به کجا رسید؟
یکی از بزرگترین مشکلات استان سیستان و بلوچستان، خلف وعده مقامات کشور همسایه یعنی افغانستان در رهاسازی حقابه ایران از رودخانه هیرمند است. البته قسمتهایی از این استان بهطور میانگین هر سه سال یکبار بیش از ۳ تا ۵ میلیارد مترمکعب بارش باران را تجربه میکند و حتی سیل نیز خسارتهای قابل توجهی به این نقطه از کشور وارد کرده است.
به گزارش فرهیختگان، اما به دلیل مدیریت نهچندان مناسب، این حجم از آب وارد دریا شده و فرصت استفاده از آن از بین میرود. همین بارشها در صورت مدیریت صحیح میتواند استان را از بحران اولیه آبی نجات دهد، اما ضعیف بودن راهبردهای مدیریتی باعث شده تا سیستانیها بهره چندانی از این نزولات آسمانی نداشته باشند.
از سوی دیگر مسائل امنیتی که پس از ناآرامیهای سال ۱۴۰۱ در سیستانوبلوچستان شکل گرفت و حملات تروریستی که در راسک و چابهار صورت گرفت، نگاه توسعهای استان را به امنیتی تغییر داده و اولویتها را جابهجا کرده است.
نیم قرن چانهزنی بر سر آببه دنبال کشمکشهای تاریخی بر سر ذخایر آبی در منطقه، معاهده حقابه میان افغانستان و ایران بر سر رود هیرمند که از کوههای هندوکش سرچشمه میگیرد در اسفندماه سال ۱۳۵۱ به امضای نخستوزیران دو کشور رسید و سه ماه بعد در خردادماه ۱۳۵۲ مجالس قانونگذاری دو کشور این معاهده را تصویب کردند. تصویب این معاهده شرایط حقوقی استفاده از هیرمند را برای ایران و افغانستان مشخص کرد. براساس این معاهده، حقابه ایران ۲۶ مترمکعب در ثانیه آن هم در سالهای معمولی و نرمال آبی است.
این معاهده، سال معمولی و نرمال آبی را نیز تعریف کرده که براساس سنجش مرکز سنجش دهراوود مشخص میشود و آن هم طوری است که یک سال نرمال آبی در حوضه آبی هیرمند چیزی حدود شش میلیارد و ۵۰۰ میلیون مترمکعب آب میباشد. براساس محاسبه حقابه ایران سالانه به ۸۲۰ میلیون مترمکعب میرسد. با این حال از زمان به امضا رسیدن این معاهده تاکنون، دولت افغانستان آنچنان که باید به مفاد آن عمل نکرده است. چنانچه در سالهای اخیر با وجود دیدارها و گفتگوهای متعدد میان مقامات دو کشور بر سر احقاق حقوق ایران و رهاسازی آب هیرمند به سوی دریاچه هامون، در سال آبی جدید، ۱۱ درصد از حقابه ۸۲۰ میلیون مترمکعبی به سمت ایران روانه شده است.
ماجراجویی اردوغان در چهارراه آسیاکارشناسان معقتدند مساله آب در سیستان به دلیل قرارگیری در شرایط خاص و بحرانی، تبدیل به یک ابزار سیاسی و انتفاعی شده است. چنانچه بسیاری از سدهایی که در افغانستان ساخته میشود به صورت سفارشی هستند. در این میان، کشورهایی مثل هندوستان و ترکیه به دلایل سیاسی، اقتصادی و استراتژیکی در سدسازیهای افغانستان روی کانال هیرمند و سدهای دربندیخان و هریرود نقش بسزایی دارند.
درواقع افغانستان با این سرمایهگذاریهای خارجی موفق به اجرای برنامههای آبی خود شد و ایران یکی از کشورهایی است که از این پروژهها متضرر میشود. امنیتیسازی موضوع آب در کابینه کابل، مردم این کشور را نیز تحت تاثیر قرار داده است. مردم افغانستان و حتی دانشجویان افغانستانی که در خارج از این کشور زندگی میکنند نیز نسبت به کوچکترین کنش آبی در منطقه، واکنش نشان میدهند. این درحالی است که کشور ما از چنین نیروهای فعالی کمنصیب است و متاسفانه نسبت به دغدغهها و طرحهای همان تعداد محدود هم بیتوجهی میشود. برای درمان مشکل آب، طی دهههای اخیر سرمایههای زیادی به بهانه اجرای طرحهای توسعهای روانه جنوب شرق کشور شده، اما این طرحهای پرهزینه تقریبا هیچ آوردهای برای مردم این منطقه نداشته است.
مقامات: امیدواریم ادامه داشته باشددر روزهای اخیر تصاویر منتشر شده حاکی از رهاسازی آب هیرمند به سمت هامون است. این اتفاق درحالی رخ داده که در سال جاری افغانستان شاهد بارشهای قابل توجهی بوده و برخی از کارشناسان بر این باورند که این رهاسازی آب تحت اختیار مقامات افغانستان نبوده و به عبارتی آنها چارهای جز روانه کردن آبهای سرریز شده به سمت ایران نداشتهاند. با این حال مقامات دو کشور واکنشهای مثبتی نسبت به این موضوع نشان دادهاند.
ملا عبدالغنی برادر، معاون اقتصادی نخستوزیر طالبان، در دیدار با حسن کاظمی قمی، سفیر ایران در افغانستان اعلام کرد که آب رودخانه هیرمند پس از پایان خشکسالی چندساله، به استان سیستانوبلوچستان رسیده است. کاظمی قمی نیز در دیدار با امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه طالبان ضمن تشکر از تعهد و اقدامات کابل به تامین حقابه ایران، ابراز امیدواری کرده که این روند رهاسازی آب از سدها تداوم داشته باشد و حقابه ایران از رود هیرمند تامین شود.
علی سلاجقه، رئیس سازمان حفاظت از محیطزیست هم با ابراز امیدواری از ادامهدار بودن روند رهاسازی آب، از رایزنیها و نشستهای متعدد میان مقامات دو کشور خبرداد و اعلام کرد که مسئولان حاکم بر افغانستان رویکرد مناسبی نسبت به مساله حقابه داشتند.
درویش: طالبان اراده مثبتی نداردمحمد درویش فعال محیطزیست با تاکید بر اینکه هیرمند رودخانهای است که آوردهاش بیش از ۵ میلیارد مترمکعب در سال است، گفت: «حقابه ایران از مجموع آورد سالانه رودخانه هیرمند ۱۴ درصد است؛ بنابراین کشورما از این حقابه ۸۲۰ میلیون مترمکعب سهم دارد. در حال حاضر گفته میشود که از ۸۲۰ میلیون متر مکعب ۷ درصد و در خوشبینانهترین حالت ۱۱ درصد وارد کشور شده، یعنی چیزی حدود ۸۰ تا ۹۰ میلیون مترمکعب. پس هنوز بخش قابل توجهی از آن حقابه وارد ایران نشده است.
دلیلش هم این است که دولت طالبان به کمک سد «کمال خان» توانسته مسیر رودخانه هیرمند را تغییر دهد و سرریز آبی که از سد «کجکی» و سد کمال خان خارج میشود به جای اینکه مسیر طبیعی خود را طی کرده و وارد ایران شود، به سمت تالاب «گود زره» در مرز بین افغانستان و پاکستان میرود. گزارشهایی که دریافت شده حاکی از آن است که بیش از یک میلیارد مترمکعب آب به سمت گود زره رفته است، یعنی بیش از حقابه ایران که ۸۲۰ میلیون متر مکعب است. متاسفانه ایران هم نتوانسته که حقابه را از طالبان بگیرد و این آبی که اخیرا آمده بیشتر از رودخانه «فراهرود» آمده.
فراهرود یکی دیگر از رودخانههایی است که از افغانستان جاری میشود و به ایران و تالاب «هامون صابوری» که در مرز ایران و افغانستان و یکی از تالابهای تشکیلدهنده دریاچه هامون است، میرسد. بارندگی در آن ناحیه خیلی زیاد بوده و افغانستان هم هنوز آنجا سد ندارد، بنابراین آب از کنترلش خارج شده و وارد ایران شده است. پس هیچ اراده مثبتی در دولت طالبان برای این مقدار آبی که وارد ایران شده نبوده و آنها اگر میتوانستند این آب را هم نمیدادند.
در حال حاضر هم یک پروژه برای ساخت سد روی فراهرود دارند و به محض تکمیل شدن ساخت این سد، یک قطره آب هم از افغانستان وارد خاک ایران نخواهد شد. گود زره محصول طبیعی رودخانه هیرمند است. یعنی هیرمند در طول سالیان سال با طی کردن مسیرش وارد هامون میشده و سرریز آن به سمت گود زره جریان پیدا میکرده. گود زره هم یک تالاب مثل بقیه تالابها است. وقتی آب داشته باشد، پوشش هم ایجاد میکند و پرندگان برمیگردند.
اگر گود زره شورهزار است، پس هامون هم شورهزار حساب میشود. بالاخره اگر آب نداشته باشد تبدیل به شورهزار میشود. اتفاقا دیالوگی که ایران باید با طالبان برقرار کند این است که ما مخالف گود زره نیستیم و میخواهیم مسیر طبیعی رودخانه طی شود. یعنی آب وارد هامون شود، در هامون سرریز کند و وارد گود زره شود. اگر آن مسیر طبیعی اتفاق میافتاد، هم ایران از آن نفع میبرد و هم افغانستان. حتی پاکستان هم میتوانست از آن منتفع شود و کل منطقه سرسبز و خرم میشد و چشمههای گرد و خاک هم مهار میشد.
اما افغانها میانبر زدهاند و اجازه نمیدهند که آب وارد ایران شود و میخواهند آن را مستقیم وارد گود زره کنند. این اتفاق میتواند در کوتاهمدت میزان ورودی آب به گود زره را بهبود ببخشد، اما چشمه بزرگ گرد و خاک در ایران به وجود میآید و با توجه به اینکه باد غالب از غرب به شرق است، بخشهای غربی افغانستان و منطقه هرات متاثر خواهند شد و آنها هم آسیبش را خواهند دید.»
رهاسازی آب به نفع افغانستان استمتاسفانه مذاکرهکنندگان ایرانی بلد نیستند که یک مذاکره برد-برد با دولت افغانستان و طالبان انجام دهند که ورود آب به ایران درنهایت به نفع هر سه کشور ایران، افغانستان و پاکستان خواهد بود. این اتفاق میتواند به شکل گرفتن حسن همجواری بهتر کمک کند. ما باید به سمتی برویم که بتوانیم با یکدیگر وارد تعامل شویم و نیازهای خود را به شکلی مطرح کنیم که حل آنها منجر به ضرر برای کشور دیگر نباشد؛ بلکه یک منفعت مشترک ایجاد کند. چنانچه از سمت خراسان جنوبی رودخانههایی هستند که وارد افغانستان میشود و ایران هم جلوی آنها را نگرفته.
اما چه دلیلی دارد که افغانستان جلوی این آبها را بگیرد؟ ما باید رفاقت خود را به همدیگر اثبات کنیم و تلاش کنیم که بگوییم هر چقدر حال این کشورها بهتر باشد و وضعیت رفاهیشان بهبود پیدا کند، به نفع همدیگر است و میتوانند به یکدیگر کمک کنند که درنهایت تجارت قویتری شکل بگیرد. افغانستان باید بداند که بزرگترین شریک تجاری آن در منطقه ایران است و بنابراین بهتر است که هوای ایرانیها را داشته باشد تا آنها هم هوای افغانستانیها را داشته باشند. تروریسم در منطقه کنترل شود و امنیت برقرار شود. به این ترتیب یک معامله برد-برد تعریف میشود.
میتوانیم حتی بیشتر حقابه بگیریمدرویش معتقد است که افغانستان بهشدت به انرژی نیاز دارد. وی در این باره گفت: «در آن منطقه بادهای ۱۲۰ روزه وجود دارد که الان به بادهای ۱۶۰ روزه تبدیل شده. خوشبختانه اخیرا چندین توربین بادی در آنجا جانمایی کردهاند و ما میتوانیم از انرژی بادی آنجا برق تولید کنیم و البته باید تعداد این توربینها زیاد شود. سپس برق را به کشورهای همسایه صادر کنیم و در ازای آن حتی حقابه بیشتری از آن ۸۲۰ میلیون مترمکعب بگیریم. افغانستان هم میتواند به مردم خودش توضیح دهد که اگر ما داریم به ایرانیها آب میدهیم، در عوض از آنها برق میگیریم و این یک معادله برد-برد است.
به این ترتیب اگر پوشش طبیعی هامون برگردد و چشمههای تولید گرد و خاک مهار شود کیفیت دریافت انرژی هم بهتر میشود و حتی میتوان در آنجا پنلهای خورشیدی احداث کرد و تولید برق را افزایش داد. مشکل و خطایی که در ایران اتفاق افتاده این است که میخواستند از حقابه برای تامین آب نهفقط در زابل بلکه در کرمان و زاهدان استفاده کنند و طرف افغانستانی هم متوجه شد که این آب هرگز به گودزره نمیرسد و ایرانیها میخواهند برای توسعه شهرهای خودشان از آن استفاده کنند؛ بنابراین حقابهای به تالاب بینالمللی هامون نرسید و چشمههای تولید گرد و خاک افزایش یافت.
باید توجه داشته باشیم که بخش قابل توجهی از متخصصان آب افغانستان در دانشگاههای ایران و در همین دانشگاه تهران تحصیل کردهاند و ما خودمان این فهم بومشناختی را به آنها منتقل کردیم. اگر تا الان هم اجازه دادند آبی وارد ایران شود به دلیل این است که آنها وزارت نیرویی مثل وزارت نیروی ما نداشتند که اگر داشتند ۳۰ سال پیش همان بلایی که ما بر سر زایندهرود آوردیم و گاوخونی را از بین بردیم؛ بلایی که با زدن سدها روی «کر» و «سیوند» بر سر «بختگان» آوردیم؛ همان بلایی که با زدن سد روی کرخه و کارون بر سر «هورالعظیم» و «چادگان» آوردیم؛ افغانستانیها همین بلاها را بر سر هیرمند و هریرود میآوردند و اجازه نمیدادند که یک قطره آب به سمت ایران بیاید. ما متوجه نیستیم که باید یک معامله برد - برد تعریف کنیم تا ضمن احترام به قوانین طبیعت، همگی از آن سود ببریم.»
حداقل آب شرب این استان را تصفیه کنیددرویش با اشاره به اینکه بیش از ۹۵ درصد بارندگی که امسال در استان سیستانوبلوچستان اتفاق افتاد، در قسمت بلوچستان بود، گفت: «در این استان شیب زمین به نحوی است که امکانی برای هدایت آب به سمت بالا فراهم نمیکند. سیستان منطقه بسیار کمبارشی است و میانگین بارندگیهایش زیر ۵۰ میلیمتر است و همیشه مدیون ورودی آب هیرمند بوده که از سمت افغانستان و ارتفاعات هندوکش میآمده. ما باید سعی کنیم با بجا آوردن حسنهمجواری کاری کنیم که این حقابه به ایران برسد و در عین حال کار دیگری که باید بکنیم این است که سیستم تصفیهخانه فاضلاب را در زابل راه بیندازیم. شما اگر وارد زابل شوید با پدیده عجیبی روبهرو میشوید و آن بوی تعفنی است که در شهر هست. این به دلیل این است که آب شربی که مردم استفاده میکنند تصفیه نمیشود و به صورت کنترل نشده در معابر عمومی جاری میشود و به این ترتیب بوی بد آن امکان زیست باکیفیت را سلب کرده است. چرا ما آنجا یک تصفیهخانه نزنیم و با بازچرخانی این آب ارزشمند، دوباره از آن استفاده نکنیم؟ دستکم برای کشاورزی میشود از آن استفاده کرد. این کارهای مهمی است که ایرانیها باید در آن منطقه انجام دهند.»